Gekend in ongekende tijden – coronatijden in de Nederlandse kerk in Londen

Als predikant van de Nederlandse Kerk in Londen sta ik in een lange lijn van voorgangers. Allemaal staan we letterlijk gebeiteld in de muur van de kerk en bij elke predikant hoort een verhaal. Dat zal ook bij mij straks, als ik over een paar jaar verder trek, het geval zijn. Wanneer ik langs die muur met voorgangers loop en helemaal onderaan mijn eigen naam zie staan, denk ik daar soms over na. Wat zal mijn verhaal hier kleuren als ik achteraf terugkijk?

Tot een maand of twee geleden dacht ik daar al wel een duidelijk antwoord op te kunnen geven. Ik zou vast de geschiedenis ingaan als de dominee tijdens de Brexit. Mijn voorganger was de dominee van de bankencrisis en ik van de Brexitcrisis. Maar toen was er opeens de coronacrisis. Een gezondheidscrisis die de hele wereld treft en die waarschijnlijk iedereen zal blijven heugen. Wat deed jij ten tijde van de coronacrisis? Had je een sleutelberoep en moest je extra diensten draaien, probeerde je de scholing van kinderen thuis te combineren met werk vanuit huis, of werd je in deze onzekere tijd overbodig verklaard?

Predikantswerk anders

Ook mijn predikantswerk hier in Londen is opeens in een heel ander perspectief komen te staan. Brexit is naar de achtergrond verschoven en waar ik mijzelf als predikant in de Londense City eerder vooral als netwerkpredikant omschreef, ben ik nu opeens predikant voor een gemeenschap in exile and isolation. Mijn gemeenteleden hier in Londen zijn het gewend om in het buitenland te wonen, te werken en te leven. Ze zijn het ook gewend om in zekere zin op afstand te zitten van familie en vrienden in Nederland. Maar toch voelt het onder deze unieke omstandigheden heel anders. Wanneer je voor je werk naar Engeland bent verhuisd en je werkkring valt opeens weg, dan ben je opeens heel alleen in een vreemd land. En waar wonen in Londen, met al die dagelijkse vluchten, treinen en boten, als relatief dichtbij werd ervaren, is Nederland opeens haast onbereikbaar geworden.

Ongekend

“Wat jij hier nu meemaakt als predikant is uniek en ongekend”, zei een van mijn gemeenteleden toen ik haar afgelopen week aan de telefoon had. Daar heeft ze gelijk in. Maar toen ik zondag de lege kerk binnenstapte en langs de muur met predikanten liep, voelde ik in deze unieke en ongekende tijd juist ook de verbondenheid met mijn voorgangers. Voorgangers die, net als ik, ook voor unieke en ongekende tijden van crisis hebben gestaan. Maarten Micron, de allereerste predikant, gevlucht vanuit Gent vanwege zijn geloof. Hij kwam naar Londen om een vreemdelingenkerk te leiden. Simon Ruytinck die tijdens de Tachtigjarige oorlog bij koningin Elizabeth I moest smeken om hulp aan de Oranjes en moest bemiddelen tussen de koningin en Engelse protestantse separatisten. Jonas Proost die predikant was tijdens de grote brand in Londen in 1666 en die overleed tijdens de pestepidemie die daarop volgde. En dominee Van Dorp die tijdens de Tweede Wereldoorlog moest toezien hoe zijn kerk werd verwoest door Duitse bommen en als pastor belangrijk was voor koningin Wilhelmina.

Niet de laatste

Ik ben niet de eerste predikant van de Nederlandse Kerk in Londen in tijden van crisis en ik zal ook niet de laatste zijn. Door de namen van al die predikanten op de muur voelde ik me al niet meer zo alleen in die lege kerk. Ik voelde me gedragen. En dat gevoel werd nog verder versterkt tijdens het uittochtslied. Ik zong 'het lied om verder te gaan' dat door lieddichter Sytze de Vries werd geschreven bij het 450-jarig bestaan van onze kerk in het jaar 2000. Ik zong uit volle borst, maar ook met enige ontroering het derde vers:

Met ieder die is voorgegaan,
die aan de nacht onttoog,
houden wij, aan elkaar gehecht,
uw Naam met liefde hoog.
Hem te gedenken wijst het spoor
dat Gij met mensen gaat.
Laat onze weg ook teken zijn
dat Gij ons nooit verlaat.

Uit de e-mails en berichten die ik na de dienst ontving, begreep ik dat ik niet de enige was, die juist door dit lied geraakt werd. Door het zingen van 'ons' lied waren we, ieder op onze eigen plek, toch een beetje samen. Gekend in ongekende tijden.

Bertjan van de Lagemaat
Afdeling Londen