Peter GHYSSAERT, Vlaams dichter en musicus.

Kom kijken en luisteren naar een veelzijdig kunstenaar!

Terugblik

De zestien kadertjes pasten juist om mijn Zoom-scherm.

Het wil maar niet wennen, al die bekende en vriendelijke gezichten, zo nabij, je kan ze aanraken, maar toch ver weg. Als opwarmer kon het tellen, iedereen kon in drie woorden zijn emoties kwijt. Vele wensen en hoop voor een goede gezondheid, een jaar vol cultuur, de weg naar het normale.

Ook veel dankbaarheid, vooral voor de motivatie van die vele zorgverleners die ons naar een « ander leven » gaan brengen.  Met Kas gaat het goed, en hij kondigde een overzichtstentoonstelling aan van zijn werk!

 

Onze gastspreker vanavond, Peter Ghyssaert is violist in het dagelijkse leven. Online konden we niet proeven van zijn muzikale vaardigheden, maar eens te meer van zijn dichtkunst, die niet zou zijn wat ze nu is, zonder die viool!

Hiervoor verwees Peter naar het gedicht ‘De Verloren Componist’ van Pierre Kemp. Had ik dit alles niet liever op muziek gezet? Het drukt het verlangen uit van de dichter om achter het woord te komen, het woordloze, er staat wat er staat, er klinkt wat er klinkt.  Waar komt het verlangen van schrijvers en dichters om in muziek te willen opgaan?

Peter vraag zich ook af hoe ver je staat als dichter in de maatschappij?  Weinig mensen lezen ze...  Dichters bevinden zich aan de rand van de taal, margitaal. Hoe gaat de dichter om met de taal?

De poëzie bevindt zich in de ijle schittering aan de rand van de bol van het taaluniversum. In het centrum zit de taal van onze dagdagelijkse communicatie : boodschappen via gesprekken, mail, begroetingen. In de volgende schillen zitten de taal van de weerman, de media, de opiniemaker, taal die de werkelijkheid met elkaar verbindt. In de voorlaatste schil zit de taal van de non fictie, de reflectie, de vooruitblik, de terugblik, de wetenschap. De roman zit in de laatste schil. 

De dichter bewaakt als poortwachter de grens van de grote cirkel. De dichter kaapt woorden weg uit het centrum om te kunnen zingen met deze woorden en ze onder de vorm van een gedicht terug te schenken aan onze allemaal!

Peter vraagt zich af of hij het niet liever op muziek had gezet. Dan was het een melodie geweest en geen miljoen woorden! 

Je hoort als het ware geen instrumenten in zijn gedichten, maar Peter kwam wel tot muziek door te dichten over componisten.

 

In een negental gedichten neemt Peter ons mee in deze wereld.

Over Orlandus Lassus een beroemde componist uit de Renaissance.

In het gedicht ‘Jozef Hayden’ neemt Peter ons mee in een droomwereld van kleurige salons, waar het licht van de zon ons tot euforie brengt en de maestro de muren minder stil maakt ... angst maakt plaats voor vreugde.

In het gedicht ‘Johannes Brahms beschrijft Peter de platonische passie van Brahms voor de virtuoze pianiste Clara Wieck, de echtgenote van Schumann.

Het muziekgedicht over Dmitri Sjostakovitsj gaat over angst. De Russische componist, pianist leefde tijdens het bewind van Stalin en moest zich als publiekslieveling handhaven in het systeem.

Het gedicht ‘Violist’ schetst misschien wel een zelfportret. We horen een bijenzwerm die hoog de lucht ingaat, tot we ze niet meer horen. Wat is de droom van elke violist? De Stradivarius viool zit verborgen in de kern van de boom .... die achterblijft als geleegde koffers!  Maar ook de strijkstok is een onmisbaar onderdeel in ... de poëzie van Peter Ghyssaert.

 

De dichter komt tot de muziek via een beschrijving. Gedichten als zelfgemaakte instrumenten die kunnen bespeeld worden. Wij genieten van Peters taalmuziek in het gedicht ‘de Provence’ waar we via gonzende hommels meegevoerd worden in een heerlijk zomers aanvoelen.

In het gedicht ‘de Pauk’ stijgt de klank van de hamer voorbij de grenzen van een koninkrijk.

 

De Nederlandse dichter Willem Jan Otten complimenteerde Peter ooit door te stellen dat zijn gedichten als het ware door stilte worden omlijst. Dit mooie compliment geeft Peter de zekerheid dat zijn taalmuziek niet uit betekenisloze klanken hoeft te bestaan.

Nu werden we meegevoerd in een reeks van zijn gedichten, gebouwd rond een kernwoord.

 

In ‘Bolvormig Water’ zijn we sprakeloos als een verdronkene en is de aarde als bolvormig water ...

Licht’ zou de plaats zijn waar een gedachte zich waad ...

De liefde wordt geloofd in ‘Tirade’. In de ‘Goede Oogst’ storten de druiventrossen neer en wordt de tijd in twee gebroken : voor en na de goede oogst.

De ‘Wilgen in Avondzon’ gaan nergens heen, wel de wind gaat ergens heen ... en wij lopen erbij beweeglijk blij!

In ‘Boterbloemen’ gaat de dichter met naamloze dieven wandelen in de nacht, met een zaklamp op zoek naar boterbloemen of naar onze identiteit? ‘Sneeuwboekhouding’ is een loflied aan de waarde van de familie met woorden die worden opgeschud als sneeuwvlokken!

De dood is in ‘Veranda aan Zee’ als een korrel zuiver goud tussen miljoenen korrels op het strand, wachtend op ...  Het gedicht is zo beeldend mooi dat ik het zeker wens te herlezen!

 

Kunst hoeft niet doelmatig te zijn. Kunst kan een statement maken stelt Peter.

Geef de dichter elk mogelijk gebruik van de taal, niet alleen zoals we die in het centrum van de cirkel kennen;

Geef alles, het muzikale, het engagement, ...

Geef de spreekstem en het zingen, de barricade in de ivoren toren.

Met het ‘Reuzenrad van Tsjernobyl’ wordt het rad zelf een metafoor voor het gedicht. Het rad was immers nagelnieuw en valt na de ramp nooit meer te gebruiken. « De gondels zijn als kopjes van een oud servies, met op de bodem de gestolde suiker van al die jaren ». Dit gedicht beschrijft iets dat ons aangrijpt, het zijn beelden die we allemaal kennen. Dit gedicht brengt een boodschap over, versterkt door de muzikaliteit van de taal.

Zo wordt, volgens Peter, de dichter toch nog efficiënt en uiterst noodzakelijk.

Zo kan alles wat met taal te maken heeft ook de muziek aanraken en stille muziek worden.

 

Wij vonden het zo een fijne avond! Met een link naar deze tijd; waar de dichtkunst naast de muziek ook de visuele waarneming aanraakt en daar ook de grens zou kunnen bewaken.

De dichtkunst, centraal in ons universum!

 

Uw verslaggever

Walter Geerts

 

Traditioneel wordt de avond afgesloten door "het laatste woord" uitgesproken door Dirk Van Bogaert:

 

Violen trillen

 

De tijd staat stil 

wanneer de klank ter wereld komt

En wij op haar golven 

drijven naar de horizon.

De klank van de stilte 

wordt alleen verzacht

Als de violen trillen 

in de nacht.

De noten kraken 

en mijn woord verstomt

Wanneer Euterpe mijmert

En haar langgerekte snikken 

mij ter ore komt.

Muziek geeft ons vandaag 

een glimp van de Eeuwigheid

Die ergens op ons wacht

 

Pomerio

 

Dichtbundels kunnen besteld worden via de boekhandel. Een overzicht en heel wat gedichten vind je op de site van Peter Ghyssaert :  https://www.peterghyssaert.be/, meteen ook welke prijzen/nominaties hij allemaal kreeg, wat de pers over hem schrijft.  

 

Peter Ghyssaert studeerde viool, kamermuziek en muziek­geschiedenis aan de conservatoria van Antwerpen en Brussel. In 1984 behaalde hij de regerings­medaille viool met grootste onderscheiding. In 1993 richtte hij het strijk­kwartet Ars Longa op, dat concerteerde in Vlaanderen, Nederland en Duitsland en enkele CD's opnam met werk van Milhaud, Puccini en Tsjaikowsky. Peter Ghyssaert was van 1989 tot 2004 docent aan de Rijksmuzie­kacademie Antwerpen; tegenwoordig geeft hij les in diverse muziek­academies in het Antwerpse, en houdt hij zich in alle stilte bezig met het schrijven van zijn oeuvre.

Als dichter debuteerde hij in 1991 met de bundel Honingtuin  die door de pers bijzonder enthousiast ontvangen werd. Zijn werk werd tweemaal genomineerd voor de VSB, de belangrijkste poëzieprijs van de Lage Landen, en scoorde steevast hoog in de meest toonaangevende bloemlezingen.

Zijn laatste dichtbundel ‘Laiwarikon’ kreeg een lovende recensie in het Kunsttijdschrift Vlaanderen :  De gedichten drijven op klankassociaties en woordmuziek, de titels verwijzen veelvuldig naar muzikale genres en inhoudelijk gaat het om de tegenstelling tussen de sterfelijkheid van de mens en de schoonheid van het leven.  Ergens luidt het ‘dit is schoonheid ik wil dat je die niet verliest’ 

Peter Gyssaert schrijft ook al eens een theaterstuk. "Andere tijden andere rozen' houdt het midden tussen een klassieke theatertekst en een muziektheaterproductie. Tekst en muziek zijn er evenwaardig, maar de muziekfragmenten vormen een leidmotief doorheen het stuk.

 

Een activiteit georganiseerd door: 

't Wit Lavendel is een afdeling met leden uit Antwerpen en omgeving en behoort tot het gewest Schelde-Mark dat volgende afdelingen omvat:

Kort

Plaats: 
Thuis, knus in je salon, voor je scherm .... Je ontvangt vooraf de link naar de Zoom sessie.
Wanneer: 
dinsdag, 19 januari, 2021 - 20:00
Beschrijving: 

Peter Ghyssaert zal ons vertellen over dichter én muzikant zijn en ook voorlezen uit eigen werk.

Het poëzietijdschrift De Houten Gong schreef : "Peter Ghyssaert is violist in het dagelijkse leven en dat kun je afzien aan zijn poëzie, hij maakt taalmuziek. Hij is een zangvogel"

Hij publiceerde 9 dichtbundels en was winnaar van verschillende poëzieprijzen en nominaties.

Spreker: 
Peter Ghyssaert