Lezing door STEFAN HERTMANS

In zijn verwelkoming hing Peter Smets, secretaris van de afdeling Luxemburg, die voorzitter Katharina Putzeys, afwezig om medische redenen, verving, in korte bewoordingen een beeld op van de werking van de Orde en met name van de Luxemburgse afdeling. Daarna heette ambassadeur Thomas Lambert alle aanwezigen van harte welkom in zijn prachtige residentie, en tenslotte zorgde Fred De Corte, vertegenwoordiger van Vlamingen in de Wereld en NT&C-verantwoordelijke van de Luxemburgse Orde-afdeling, voor een gesmaakte inleiding van de gastspreker. 

Het doel van de avond , die kaderde in de NT&C-werking van de Orde, was tweeërlei: niet alleen een podium bieden aan  een van de meest eminente schrijvers van het Nederlandse taalgebied, Stefan Hertmans, maar ook de Orde van den Prince en met name de Luxemburgse afdeling bekendmaken bij de bredere Nederlandstalige gemeenschap van Luxemburg en omstreken. Beide doelstellingen werden ruimschoots bereikt.

Stefan Hertmans maakte zijn reputatie als begenadigd taalvirtuoos helemaal waar tijdens zijn lezing. Hij schetste het ontstaansproces van zijn romans (Oorlog en terpentijn, De bekeerlinge en De opgang) en zijn recentelijk gepubliceerde essay Verschuivingen. De romans die een heuse trilogie vormen, zijn op een gelijkaardige wijze tot stand gekomen: Hertmans greep een toevallige historische ‚ontmoeting‘ aan en werd er in dergelijke mate door gefascineerd dat het verhaal achter die ontmoeting hem niet meer losliet en hij als het ware gedwongen werd die inspiratiebron tot een boek te ontwikkelen. De dagboeken van zijn grootvader (Oorlog en terpentijn), het dorp Monieux in de Provence waar Hertmans de zomers doorbrengt (De bekeerlinge) en het huis dat hij in Gent had gekocht (De opgang) waren de ‚ontmoetingen‘, de historische toevalligheden die op zijn weg kwamen en die hem er toe brachten zijn literaire talenten aan te wenden om zijn lezers mee een eind op weg te nemen. En voor die lezers, zo bleek duidelijk tijdens de Luxemburgse literaire avond, is het bijzonder boeiend om een schrijver te horen vertellen over wat hem bezield heeft (bijna letterlijk), over hoe zijn vaak gelauwerde romans tot stand zijn gekomen. De boeken krijgen er een extra-dimensie door. 

Stefan Hertmans ging ook dieper in op zijn persoonlijke reflecties over onze recente maatschappelijke ontwikkelingen, die hij beschrijft in zijn essay Verschuivingen. “Eén ding voelen we allen, overdenkt Stefan Hertmans in zijn essay: dit is een tijd van overgang naar iets wat we nog maar heel gedeeltelijk beginnen te begrijpen. Allemaal zijn we getuigen, ook al weten we amper waarvan; in elk geval van onze moeilijk te ontcijferen actualiteit – en de verschuivingen die we elke dag voelen zonder ze te kunnen duiden. In scherpzinnige  overdenkingen gaat Stefan Hertmans het avontuur aan om iets van deze tijdgeest te grijpen, om dat vast te leggen wat ons in de waan van de dag ontglipt,” zo staat op de achterflap van het boek te lezen. Als lezer word je zodoende door de schrijver uitgenodigd tot zijn literaire en filosofische universum. Eerste doelstelling van de avond bereikt…

Ook de tweede doelstelling – de Orde introduceren bij de bredere Nederlandstalige gemeenschap van Luxemburg – mag als geslaagd beschouwd worden: ruim de helft van het aanwezige publiek bestond uit niet-leden, afkomstig uit bevriende verenigingen zoals de Nederlands Vereniging Luxemburg (NVL) en de Vlaamse Club Luxemburg (VCL) en zij konden op deze avond kennismaken met de werking van onze afdeling. Vooral tijdens het aansluitende natje-en-droogje bleek de belangstelling voor werking van de Orde in het algemeen en onze afdeling in het bijzonder erg groot. Eerlijk is eerlijk, nogal wat aanwezigen wisten van het bestaan van ons genootschap niet af en waren verrast door de amicitia en tolerantia die ze mochten ervaren. Tweede doelstelling bereikt…

Het is de bedoeling van de Luxemburgse afdeling om op de ingeslagen weg door te gaan en om elk jaar een dergelijke ‚uitstralingsactiviteit‘ te organiseren, hiermee uiting gevend aan de dynamiek en openheid die wij als genootschap moeten betrachten. Afspraak dus in de loop van 2023!

Verslag: Peter Smets, secretaris afdeling Luxemburg