Wat doet het Belgische Rekenhof?

Bij de afdeling Antwerpen-Land van Ryen was eerder deze maand de Eerste voorzitter van het Belgisch Rekenhof te gast. Het Rekenhof is een instelling van het Belgische parlement. Belangrijkste vraag tijdens de vergadering: wat doet het Rekenhof? Maar ook: wat doet het niet?

Het Rekenhof is de oudste instelling van België, opgericht in 1830. Haar bestaan en haar bevoegdheden werden al in 1831 in de grondwet verankerd. In 1404 werd, als verre voorloper, het Rekenhof van Brabant opgericht.

Economische wetenschappen

Hilde François studeerde toegepaste economische wetenschappen, richting accountancy, aan de Universiteit Antwerpen. In 1997 stapte ze van de privésector over naar het Rekenhof. Daar werd ze in 2015 raadsheer en in 2017 voorzitter van de Nederlandstalige Kamer. Sinds 2023 geeft ze als Eerste voorzitter leiding aan het Rekenhof.

Controle

"Het Rekenhof is een instelling van het parlement en is belast met de controle van de ontvangsten en uitgaven van de federale overheid, de gemeenschappen en gewesten, de openbare instellingen die daaronder ressorteren en de provincies", zo stak Hilde François van wal. In tegenstelling tot wat sommigen denken, behoort de controle op de gemeenten niet tot de bevoegdheid van het Rekenhof.

Niet-democratische landen

Een Rekenhof of een Rekenkamer is in alle democratische regimes aanwezig. Het is volgens Hilde François opvallend dat in niet-democratische landen de rol van het Rekenhof steevast stevig wordt beknot en de instelling buitenspel wordt gezet.

500 personeelsleden

Om al dat controlewerk tot een goed einde te brengen, beschikt het Rekenhof momenteel over zo'n 500 personeelsleden, gelijkmatig verdeeld tussen Nederlandstaligen en Franstaligen. De meesten oefenen de functie van auditeur of controleur uit. Het Rekenhof is gevestigd in het prestigieuze Brusselse Paleis van de Graaf van Vlaanderen.

Omvangrijk

"De taken van het Rekenhof zijn zeer omvangrijk", wist Hilde François te vertellen. "Maar er zijn een heel pak andere taken die we niet voor onze rekening nemen", vervolgde ze. "Het Rekenhof heeft geen enkele politionele bevoegdheid, is ook geen ombudsdienst of een ministerie. We doen geen ex-ante-onderzoek, spreken ons nooit uit over persoonlijke verantwoordelijkheden en voeren ook geen onderzoeken uit in verband met fraude."

Informatieverstrekking

Alle audits en controles van het Rekenhof gebeuren met het oog op informatieverstrekking aan het parlement. Hilde François: "Er zijn drie types van controle: de financiële controle, de wettigheids- en regelmatigheidscontrole en de controle op de goede besteding van overheidsgelden. En dit allemaal zowel op de ontvangsten als de uitgaven."

Behoorlijk bestuur

Het Rekenhof heeft ook een specifieke opdracht in het kader van behoorlijk bestuur. Daartoe behoren het ontvangen en bewaren van mandaatlijsten en vermogensaangiften van openbare mandatarissen en hoge ambtenaren én adviezen over financiële verslagen van politieke partijen.

Jaarverslag

Elk jaar publiceert het Rekenhof zijn, door sommigen gevreesde, jaarverslag, waarin het informatie verschaft over de controles en de manier waarop die uitgevoerd werden. "Grosso modo zijn er na een audit door het Rekenhof vier mogelijke conclusies", aldus de Eerste voorzitter.

• Ofwel is de conclusie 'zonder voorbehoud', hetgeen wil zeggen dat het Rekenhof geen onregelmatigheden heeft gevonden.
• Als de conclusie 'voorbehoud' luidt, dan werden er werk- en aandachtspunten geformuleerd als aanbevelingen.
• De conclusie 'afwijzing' spreekt uiteraard voor zich.
• Als er ten slotte 'onthouding' wordt geconcludeerd, wil dit zeggen dat het Rekenhof te weinig informatie tot zijn beschikking kreeg om een goede controle te kunnen uitvoeren.

"Persoonlijk vind ik de opvolging van de aanbevelingen die we hebben gesignaleerd een zeer belangrijk aspect in onze werking", onderstreepte Hilde François.

Beste overheidsinstelling

Tot slot en bij wijze van uitsmijter van haar uiteenzetting citeerde Hilde François een krantenartikel waarin de journalist stelde dat "het Rekenhof de best werkende overheidsinstelling is die niemand kent". Uiteraard was ze als Eerste voorzitter bijzonder tevreden over dat bericht.

Voor alle aanwezigen van Antwerpen-Land van Ryen is dankzij Hilde François het Rekenhof geen onbekende meer. De talrijke vragen en de daaruit voortvloeiende interessante discussies sloten deze alweer fijne bijeenkomst van de afdeling met stijl af.

Philippe Van Hecke
Gewezen voorzitter van de afdeling Antwerpen-Land van Ryen

Terug naar de PrincEzine (op de website)? Klik hier.